گز از آن غذاهایی است که در قدیم فقط به پادشاهان تقدیم می شد. مردم عادی سال ها حق نداشتند از طعم آن لذت ببرند. بنابراین قدمت این غذای خوشمزه به 450 سال قبل باز می گردد. می گویند اولین تهیه کننده گز آقای محمدعلی شکارچیان بود.
او بود که این غذا را در اصفهان به مرحله آماده سازی رساند. او متوجه شد که می تواند یکی از خوش طعم ترین طعم های دنیا را با مقداری شکر، سفیده تخم مرغ، هل، گلاب و آجیل درست کند. الان هم 90 درصد گز تولیدی کشور به اصفهان بازمی گردد.
همچنین گز 80 درصد از اولین محصولات صادراتی در زمان آقا محمدخان قاجار بوده است. و امروزه گز به عنوان نوقای ایرانی در کشورهای آمریکایی و اروپایی رواج دارد.
گز از کجا می آید؟
گز سنتی ایرانی یکی از قدیمی ترین و زیباترین شیرینی ها است که گفته شد. خواص گز یکی از دلایلی است که این شیرینی سنتی خوشمزه را از یک میان وعده صرف به یک ماده مفید تبدیل می کند. البته اگر در خوردن آن زیاده روی نکنید.
اما بیایید ببینیم نام گاز از کجا آمده است. گز یا گز نام درختی است کهنسال که به دلیل رسیدن ریشه به آب های سطحی زمین عمر خود را افزایش می دهد.
در برخی از مناطق گرمسیری، بیش از هزاران سال زندگی می کند. ارتفاع درخت گز معمولاً 10 تا 15 متر است. این درخت از خانواده تاماریکس است و در نقاط مختلف جهان از جمله ایران می روید. درختی زیبا با برگهای باریک، نوک تیز و زیاد است.
گز از گز انگابین به معنای شیره آنگابین گرفته شده است. انگابین که در کوه های زاگرس اصفهان می روید، نوعی درخت گز کوهستانی وحشی است. به آن گز مانا هم می گویند.
روی این درختان حشرات خاصی زندگی می کنند که فقط یک سال عمر می کنند. و در کمال تعجب تمام سال بر روی یک درخت می گذرد. این حشرات مواد خاصی مانند شیره ترشح می کنند. این شیره همان چیزی است که به آن گز انگبین می گویند.
حشرات این شیره را با تغذیه از درخت و سپس ترشح مایع شیری غلیظ و با طعم شیرین تولید می کنند. به شاخه های درخت می چسبد. و سپس، هنگامی که در معرض هوا قرار می گیرد، خشک می شود و به حالت جامد می رسد.
